علل و درمان رفتار ضداجتماعی
علت های بروز اختلال شخصیت ضد اجتماعی بسیار پیچیده است و فرد به فرد متفاوت می باشد. محققان این اختلال را مانند دیگر اختلالات شخصیت، ناشی از ترکیب عوامل زیستی، روانی و اجتماعی می دانند.
عوامل زیستی
عواملی مانند آسیب مغزی در رحم، نرسیدن اکسیژن کافی به مغز در رحم و یا هنگام تولد، بی نظمی سیستم عصبی، عوامل ژنتیک، و ساختار امواج مغز که نیاز به تحریک پذیری و هیجان بیش از حد معمول جزو عوامل زیستی این اختلال به حساب می آیند.
عوامل روانی و اجتماعی
عوامل روانی و محیطی هم به نوبه خود می تواند نقش مهمی در تشکیل شخصیت کودک ضد اجتماعی داشته باشند. این عوامل می توانند موارد زیر را در برگیرد: خشونت خانگی و سوء استفاده جسمی، جنسی و عاطفی، بزرگ شدن توسط والدین معتاد یا الکلی، بزرگ شدن در محله و یا جامعه خشن و ناامن، بی ثباتی و کشمکش دایم در خانواده، محرومیت های عاطفی شدید به دلیل نادیده گرفته شدن و طرد شدن از طرف والدین، دوستان و یا جامعه، عدم ارضای نیازهای فیزیکی، عاطفی و اجتماعی، قرار گرفتن در معرض رسانه های خشونت آمیز (بازی های ویدئویی، تلویزیون، اخبار و فیلم های خشونت بار) .
پیشگیری از بروز اختلال شخصیت ضد اجتماعی
- تا کنون روش مطمئنی برای جلوگیری از ایجاد اختلال شخصیت ضد اجتماعی در افرادی که مستعد آن هستند شناسایی نشده است. از آنجایی که تصور می‌شود این اختلال ریشه در کودکی داشته باشد، والدین، آموزگاران و پزشکان اطفال ممکن است بتوانند هشدارهای اولیه را تشخیص بدهند. این مسئله به شناسایی کسانی که بیش از همه مستعد ابتلا هستند، مانند کودکانی با نشانه‌هایی از اختلال های رفتاری( اختلال سلوک) و در نتیجه مداخله‌ی زودهنگام، کمک می‌کند.
- مراقبت‌ها، آموزش‌های اصلاح رفتاری و مهارت‌های اجتماعی و حل مسئله، آموزش والدین، خانواده درمانی و روان‌درمانی زودهنگام، مؤثر و مناسب، ممکن است به کاهش احتمال مبتلا شدن کودکان مستعد به اختلال شخصیت ضد اجتماعی کمک کنند
- در سطح خانواده، آموزش روابط موثر از طریق برقراری کارگاه‌های مربوط به آموزش ارتباط موثر به اعضای خانواده برای کاهش تنشهای موجود در خانواده به خصوص والدین بسیار موثر خواهد بود.
- در سطح مدرسه، برگزاری کارگاه‌های آموزش مهارت جرات ورزی و مدیریت استرس نیز کمک کننده خواهد بود.
- در سطح جامعه، برگزاری کارگاه‌های کنترل خشم و برپایی گروههای خودیاری از جمله خدمات موثر برای جلوگیری یا پیشگیری ثانوی از اختلال ضداجتماعی است.
درمان:
درمان این اختلال بسیار چالش بر انگیز است زیرا اغلب افراد مبتلا، از اختلال خود، آگاهی ندارند و به همین علت درمان فوری برای این اختلال دشوار است. تشخیص این اختلال معمولاَ در بزرگسالان رایج‌تر می‌باشد علی‌رغم اینکه بعضی اوقات تشخیص درمورد کودکان نیز گذاشته می‌شود. به دلیل عدم شناسایی به موقع اختلالات شخصیت، این بیماری درمان نشده و در طی زمان ثابت باقی می ماند و در نتیجه نسبت به درمان بسیار مقاوم می شود. از آنجا که اختلال شخصیت اجتماعی یک بیماری مزمن است بنابراین نیاز به درمان طولانی مدت دارد. همچنین شاید لازم باشد دیگر حالت های ناشی از این اختلال را مانند افسردگی ، اضطراب و اختلال های تیروئیدی نیز مورد درمان قرار گیرند.
در عین حال درمانهایی که پیشنهاد می شود عبارتند از: دارو درمانی، آموزش مهارت های کنترل استرس و خشم، روان درمانی وبستری کردن در بیمارستانهای روانی. تشکیل گروههای خودیاری از دیگر روشهایی است که در کنار درمانهای دیگر در زندان و بیمارستان می تواند به بهبود این بیماران کمک کند.
اما اینکه کدام گزینه برای بیمار بهتر است بستگی به شدت علائم و موقعیت بیمار دارد.
با توجه به این که اختلال شخصیت ضد اجتماعی از جمله بیماریهایی است که برای جامعه بسیار خطر ناک است لازم است که توسط خانواده و دیگر افراد مرتبط به سرعت شناسایی شده و تحت درمان قرار گیرد از طرف دیگر همت فعالان اجتماعی برای همه گیری بهداشت روانی و گسترش بیمه های درمانی برای خدمات پیشگیری و درمان مسایل عاطفی و خانوادگی گام بسیار بزرگی در جهت حفظ سلامت و امنیت اجتماعی است.